Năm đó tôi đang học lớp
Sáu, cuối năm 70, thì miền trung bị bão lụt tàn phá nặng nề nên nhà trường huy
động học sinh tổ chức một buổi lạc quyên để hưởng ứng chiến dịch cứu trợ đồng
bào ruột thịt.
.
Đúng 10 giờ sáng, tất cả
học sinh cấp lớp sáu được phân công cứ hai người thành một nhóm chuẩn bị lên
đường. Vì là toàn cấp lớp làm chung nên tôi lớ ngớ thế nào bị xếp chung toán
với một bạn khác thuộc lớp… con gái. Tôi nào muốn như vậy đâu, nhưng lúc bắt cặp
xếp toán, tôi chậm chân chậm tay thế nào để bị lọt sổ cuối cùng lẻ loi một
mình, và BẠN ở lớp bên kia chắc cũng rứa. Hai cái lẻ loi này bèn ghép lại thành
một cặp vậy.
.
Tôi ngượng lắm. Không
phải vì BẠN là con gái, mà vì tuy cùng cấp lớp, nhưng bạn cao hơn tôi đến nửa
cái đầu. Tôi thấy tôi lùn quá, hơi quê, nhưng biết làm gì hơn? Lúc đó thì dĩ
nhiên tôi biết tên bạn, nhưng bây giờ ngồi viết những dòng chữ này, thì đã quên
rồi. Bạn đừng trách. Tôi chỉ còn nhớ tóc bạn dài kẹp một cái nơ mầu đỏ. Vậy tôi
tạm gọi bạn là NƠ ĐỎ nghe.
.
Bắt đầu công tác. Tôi
lãnh phần đeo thùng tiền cứu trợ, còn Bạn Nơ đỏ thì được giao cọc giấy huy hiệu
cứu trợ cùng hôp kim gút dùng để gắn lên tay áo khách bộ hành. Chúng tôi không
được phép đi xa. Chủ yếu là chung quanh hai chợ Tân Định và Đa Kao, cùng những
con lộ chính như Hai Bà Trưng, Trần Quang Khải… mà thôi.
.
Buổi sáng hôm đó, cả
trường vui vẻ nhộn nhịp như ngày tất niên. Vừa ra khỏi cổng trường, Nơ Đỏ dắt
tôi chạy ù lại chợ Tân Định. Bạn khôn lắm, nói là phải tới..xí trước. Quả nhiên
hai đứa tôi tới chợ sớm nhất, gặp giờ thiên hạ đang đi chợ đông đảo nên tha hồ
múa gậy vườn hoang. Chúng tôi phải tranh thủ thời gian, vì trong chốc lát các
toán khác sẽ tới chia phần. Khi gặp một nhóm đông người, một mình bạn gắn huy hiệu
không xuể, tôi phải phụ một tay, dĩ nhiên là chỉ ở những…người lùn, tôi có thể
với tới. Thông thường chúng tôi không phải nói gì cả... Chỉ cần nhìn thùng lạc
quyên có in câu “CỨU TRỢ NẠN NHÂN BẢO LỤT” là ai cũng vui vẻ móc túi lấy tiền.
Lâu lâu có người hỏi han thì Nơ Đỏ lễ phép giải thích “Dạ, tụi cháu lạc quyên
cho nạn nhân miền trung bị bão lụt.” . Hầu như không ai nỡ lòng nào từ
chối cả. Thỉnh thoảng gặp vài anh thanh niên có vẻ lơ là né tránh, là đến phiên
tôi ra tay. Tôi chạy lại nắm áo “Anh, cứu trợ đồng bào bị bão lụt đi anh”, và
cương quyết đứng chờ cho tới khi chàng móc ví mới chịu. Một lần tôi thấy anh
lính lơ láo mua thuốc lá gần đó, bèn nhanh nhẹn chạy lại. Anh lính trừng mắt
nhìn tôi “Lính nghèo thấy mẹ, lấy tiền đâu cho, mầy!”. Nói vậy mà anh cũng cầm
mớ tiền lẻ thối lại nhét vào thùng.
.
Chưa đến hai tiếng đồng
hồ, hình như khắp chợ ai cũng có huy hiệu cứu trợ gắn trên tay áo. Chúng tôi
bắt đầu ế. Phải chú ý kỹ hơn tìm kiếm khách hàng mới. Đứng ngơ ngác hồi lâu,
tôi và Nơ Đỏ cùng để ý thấy một bà xách giỏ đi chợ, mà sao tay áo…trống trơn!
chúng tôi mừng húm nhào tới. Giữa lúc Bạn đang sắp sửa gắn huy hiệu cứu trợ lên
, bà xua tay nói “ Bác cho rồi mà cháu”, và móc túi áo lấy ra tấm giấy lạc
quyên đưa ra trước mặt “Thấy chưa?” Hai đứa tôi quê quá tiu nghỉu quay đi. Mới
được mấy bước, nghe bà gọi giật lại “Nè, mà khoan đã cháu.”. Bà tiến lại cầm tờ
năm chục nhét vào thùng. Hai đứa tôi mừng rỡ chưa kịp nói tiếng cám ơn, bà đã
ôm cả hai vào lòng thốt .“Con cái nhà ai mà giỏi vậy nè trời.” Tôi hơi mắc cở,
nhưng cảm thấy thật sung sướng. Ước chi có mạ tôi cạnh bên, bà sẽ hảnh diện về
thằng con. Quay sang Nơ Đỏ thì bạn đang chớp chớp mắt có vẻ cũng cảm động lắm
…như tôi.
.
Xế trưa, khu chợ đã vắng,
và thùng tiền khá nặng, chúng tôi thong thả trở về trường. Bây giờ mới cảm thấy
cơn mệt. Mồ hôi tôi ướt đẩm lưng áo. Phần bạn cũng tơi tả không kém. Những giọt
mồ hôi lấm tấm chảy dài trên đôi má đỏ bừng bừng dưới cơn nắng ban trưa. Lòng
tôi thấy vui quá. Hình như đây là lần đầu tiên trong đời trực tiếp làm việc
nghĩa. Tôi khoái chí cầm thùng tiền lắc lia liạ, lắng nghe tiếng lẻng kẻng kim
khí chạm nhau bên trong, xen lẫn tiếng lụp bụp của những tờ tiền giấy. Nơ Đỏ
cũng hả hê quên hết cơn mệt. Bạn thắt hai tà áo dài lại gọn gàng với nhau, nhặt
một miếng gạch vụn bên đường, ném về phía trước, lò cò nhảy tới khom lưng luợm
lên, rồi lại ném, cứ thế…Thỉnh thoảng bạn ngưng chơi, giành thùng tiền tôi đang
đeo, lắc qua lắc lại nghe leng leng.. leng keng…và cười sung sướng.
.
Sau này, trong sinh hoạt
Hướng Đạo, tôi cũng nhiều lần có dịp làm công tác xã hội tương tự, nhưng niềm
vui không tràn đầy như lần đầu tiên nầy. Bạn Nơ Đỏ sau buổi lạc quyên đó, thỉnh
thoảng gặp lại trong trường, chúng tôi chỉ vẩy tay chào chút xíu..., đại khái
muốn nói “A, tụi mình cũng quen nhau chứ bộ!”. Qua năm sau, tôi không còn gặp
lại bạn nữa. Có phải qua ba tháng hè con gái thay đổi mau lẹ tôi nhận không ra?
Hay bạn đổi sang trường khác ? Hay có khi bạn vẫn còn đó, nhưng đã đổi màu nơ
kẹp tóc mà tôi lại cứ ngây thơ đi kiếm cái Nơ Đỏ không còn trên đầu của bạn
nữa…đến nỗi vụng về đánh mất người bạn có chung một kỷ niệm của thời niên thiếu.
.
Câu chuyện lạc quyên năm
nào có lẽ đã chìm sâu vào tâm tưởng…cho đến một ngày cách đây vài năm. Thành
phố nơi tôi ở hằng năm đều có một hội chợ tết lớn so với các cộng đồng người
Việt khác ở hải ngoại. Năm đó cũng vào dịp miền Trung ở VN đang chịu đựng thiên
tai bảo lụt nặng nề. Trong hội chợ tết, người Việt ở đây vui Xuân nhưng vẫn
không quên thiên tai ở quê nhà nên từng đoàn Hướng Đạo Sinh Việt Nam được phân
phối nhiệm vụ cầm những thùng lạc quyên đi trong hội chợ để quyên tiền cứu trợ.
.
Hai em bé trong đồng phục
Hướng Đạo, cũng trạc tuổi tôi dạo nọ, chận tôi lại. Một trai một gái. Bé gái
cao hơn bé trai nửa cái đầu, chửng chạc nói “Chú ơi, ủng hộ đồng bào bảo lụt đi
chú.” Tôi nhìn hai em mà hồn bỗng như lạc về lại cái chợ TÂN ĐỊNH của ba mươi
mấy năm về trước. Nhất là bé gái trên đầu cũng kẹp cái nơ mầu đỏ. Tôi cảm động
quá, chỉ muốn như bà hàng chợ năm nào ôm cả hai em vào lòng và nói "Con cái
nhà ai mà giỏi như vậy nè trời!”
.
Nghĩ vậy mà đâu làm được.
Tôi chỉ có thể xoa đầu hai bé khen ngợi. Khi vỗ tay lên đầu bé gái, tự nhiên tôi nói thầm một mình “Té ra bạn vẫn còn cài cái
nơ đỏ đó à?”
