Tình Yêu trong Chiến Tranh

Ngày mai là ngày 30 tháng 4. 
Mời quý anh chị và các bạn nghe một bản nhạc phổ thơ của nhà thơ Trần Mộng Tú:..

...

..CÓ PHẢI TÔI KHÔNG.

Thơ: Trần Mộng Tú
Nhạc: Phù Chí Phát

Tiếng hát: Duy Thủy.
..........

..

..

TÌNH YÊU trong CHIẾN TRANH....

..

Xin giới thiệu cùng quý anh chị và các bạn một vài bài thơ với chủ đề "Tình Yêu trong Chiến Tranh" của nhà thơ TRẦN MỘNG TÚ.

.....

Tiểu sử:  Trần Mộng Tú lấy tên thật làm bút hiệu.  Sinh năm 1943 tại Hà Đông.  Lớn lên ở Hà Nội, Sài Gòn.  Di tản sang Mỹ năm 1975.  Hiện sống với gia đình ở tiểu bang Washington.

..

Trong bài phỏng vấn do nhà văn Nguyễn Mạnh Trinh thực hiện đăng trên tạp chí Văn Học số 184 (8/2001),  nhà thơ Trần Mộng Tú bảo rằng bà "làm thơ từ hồi còn đi học.  Đến năm 1969 mới bắt đầu đăng trên báo nhưng rất ít.  Đó là một kỷ niệm buồn. Bài thơ cho người yêu tử trận, bài "QUÀ TẶNG TRONG CHIẾN TRANH".  Bài thơ đó như sau:

..

Em tặng anh hoa hồng

Chôn trong lòng huyệt mới

Em tặng anh áo cưới

Phủ trên nấm mộ xanh

...

Anh tặng em bội tinh

Kèm với ngôi sao bạc

Chiếc hoa mai mầu vàng

Chưa đeo còn sáng bóng

..

Em tặng anh tuổi ngọc

Của những ngày yêu nhau

Đã chết ngay từ lúc

Em nhận được tin sầu

..

Anh tặng em mùi máu

Trên áo trận sa trường

Máu anh và máu địch

Xin em cùng xót thương

..

Em tặng anh mây vương

Mắt em ngày tháng hạ

Em tặng anh đông giá

Giữa tuổi xuân cuộc đời

..

Anh tặng môi không cười

Anh tặng tay không nắm

Anh tặng mắt không nhìn

Một hình hài bất động

..

Anh muôn vàn tạ lỗi

Xin hẹn em kiếp sau

Mảnh đạn này em giữ

Làm di vật tìm nhau.

..

Bà cho biết "vào thời điểm đó (1969), tôi chỉ làm thơ chứ không viết văn, toàn là thơ phản chiến:

..

Em nghe nói hòa bình

Trên những tờ nhật báo

Em nghe nói hòa bình

Trên miệng người lãnh đạo

..

Em để lòng khờ khạo

Ôm giấc mơ hòa bình

Mong chiến tranh chấm dứt

Anh giã từ đao binh

..

Tin về từ trận tuyến

Anh chết giữa chiến trường

Ôi giấc mơ khờ khạo

Chỉ còn là đau thương

..

Hoặc

..

Buổi trưa trong thành phố

Không tiếng chim bay đi

Tiếng đau thương duy nhất

Nến khóc trên quốc kỳ

..

Buổi trưa trong thành phố

Lười biếng chẳng ai làm

Kẻ duy nhất chăm chỉ

Người thợ đóng áo quan.

..

Và bài thơ viết "Cho Cung Đã Mất" với tựa đề "CHUÔNG GỌI HỒN AI":

..

Mai em về người tình xưa còn đợi

Mắt nâu trong em xin mượn làm gương

Em sẽ kiếm trong mảnh gương vỡ đó

Giải mây xanh thuở chưa mất thiên đường

..

Mai em về người có lòng rộng mở

Tay bao dung ôm nhẹ chút dư hương

Em bé nhỏ đời cuốn đi trong gió

Trái tim hồng sót lại một giọt sương

..

Mai em về hồi chuông xưa vẫn đổ

Người có cùng em khóc cuối giáo đường

Ôi lạy Chúa tình yêu là trái đắng

Con cắn chia nhau từng múi đau thương

..

Mai em về tìm ngôi nhà thờ nhỏ

Bên thềm trăng người có đón em vào

Em sẽ úp mặt lên chăn gối cũ

Tìm hương xưa trong tóc rối ngọt ngào

..

Khi em về mắt nâu người khép kín

Gối chăn xưa bày bán giữa chợ đời

Trăng thơ mộng vỡ tan trên thềm cũ

Chuông giáo đường rộn rã gọi hồn ai.”

..

Trương Mỹ-Vân (ĐK 67, B3-C1) sưu tầm

Ta bán Cà-rem

(Nguồn hình: Internet)

..

Ta Bán Cà Rem Hề!

..
Tác giả: TRẦN HOÀI THƯ

Ta đã về ôm những nhánh tang thương
Cúi đầu bước đi giữa lòng phố cũ
Con phố của ta, ruột rà trăm ngõ
Sao bây giờ mỗi khúc mỗi đau
..

Ta đã trở về, bốn năm phù du
Hồn hóa đá, người thành dã thú
Ta dỗ dành ta tai trời ách nước
Thôi đã hết rồi, món nợ tiền khiên
...

Thì tại sao xin một chỗ dung thân
Cố xứ ơi, cây đào trước ngõ
Ngôi nhà ta, trời ơi bỗng lạ
Con đường xưa, thay đổi não nùng

Ngày xưa Từ Thức trở về, hương bưởi bâng khuâng
Đất trời quê hương dễ thương thế đó
Hôm nay ta trở về, đóng vai ông lão
Đi giữa lòng âm phủ trần gian

Ông lão buồn trong tuổi thanh niên
Ngày tháng lửa binh, già hơn quả đất
Sau cuộc chiến tranh làm tên sống sót
Sau cuộc tội tù đi bán cà rem

Ta bán cà rem hề, ta bán cà rem!
Lắc chiếc chuông đồng, khua vang làng xã
Ôi những hồi chuông lâu rồi đã ngủ
Bỗng hôm nay, choàng dậy, ngỡ ngàng
.
Trên đầu ta, mây trắng thênh thang
Dưới chân ta, vòng xe nhật nguyệt
Chuông đồng leng keng, thay người đào huyệt
Gọi những ma hồn trong buổi đảo điên

Ta đạp qua cầu, qua bến, qua sông
Qua những xóm làng, công trường mồ mả
Chiếc áo trận xanh, sạm mùi khói lửa
Chiếc mũ rơm đan, vương miện tội tù
.
Ta qua những miền thiên cổ âm u
Ta đập vào thùng, nghêu ngao ca hát
Ta bán cà rem hề, kem đường kem chảy
Thêm kem oan cừu chất ngất miền Nam

Những con đường Nam Bắc Tây Đông
Những trạm mọc lên chó vàng chó sói
Hỡi sợi dây sên, mi là bạn khó
Kết cùng ta những nỗi lênh đênh

Ta bán cà rem hề, thì bán cà rem
Bà con ơi, đừng nhìn ta mà khóc
Ta đang đứng trong chuồng thú vật
Ít ra ta vẫn là một con người

Em bé quê ơi, nghèo lắm, phải không
Lại đây anh tặng em một cây kem chuối
Có phải em là con một người lính ngụy
Nên cuộc đời toàn là những cơn mơ ?

Ôi những tiếng reo giòn, ông già cà rem
Chưa đầy bốn mươi, ta già thế đó
Ta không buồn đâu, tóc ta bạc trắng
Như một ông già chuyện cổ phương Tây

Ông già Noel vào mùa Giáng Sinh

Lắc chiếc chuông đồng phát quà phát bánh

Ta cũng như ông đầu làng cuối xóm

Lắc chiếc chuông đồng, phát cả trái tim

..

Tác giả: TRẦN HOÀI THƯ

(Nguồn: www.tranhoaithu.wordpress.com)..

(st)
......

(Hình: Internet)

Chiều Vỹ Dạ

......

....

HAI NGƯỜI CHÁU

..

TÁC GIẢ: TÔN NỮ TRI TÚC

..

Chiều Vỹ Dạ thật êm đềm, người buôn bán gánh hàng về sau buổi chợ, mấy chú mục đồng lững thững dắt trâu về chuồng, từng toán học trò trường Thế Dạ đi bên nhau cười cười nói nói trên quãng đường về.

..

Tôn Nữ Ngộ Khê ra đón chúng tôi ở đầu làng, tay khum khum che miệng nói nhỏ với cả bọn một tin mới toanh nóng hổi: "Có một anh Bắc kỳ lạ hoắc tới ở làng mình, các chị ơi." Tôi nhanh nhẩu điều tra lý lịch thì biết anh đó tên Trọng Hiếu, quê nội ở Hà nội, quê ngoại ở Huế, học lớp đệ Nhất Khải Định, hơn mỗi đứa chúng tôi ba tuổi.  Điều thích thú bất ngờ là Hiếu phải gọi tôi bằng dì vì mẹ Hiếu là con gái của bác tôi.  Thoạt nhìn, thấy Hiếu nhu mì làm sao!  Từ Bắc mới vào Trung còn lạ lùng bỡ ngỡ vì chưa quen biết ai nên Hiếu phải đạp xe mỗi ngày lên chơi với mụ dì nho nhỏ ...

..

Bác tôi có một vườn ổi, thứ ổi vỏ xanh ruột hồng, khi chín ngọt lịm, ăn mà mê luôn!  Tôi thường đến thăm bác, lân la hỏi chuyện gần xa, rồi cuối cùng xin leo lên cây ổi, nhưng cả trăm lần như một, lần nào bác cũng tự tay lấy khèo hái cho tôi vài ba trái, còn thì bác để dành bán lấy tiền mua cau trầu.  Từ ngày có cháu Hiếu về, tôi được ăn ổi đến no say.  Bác tôi không ngờ đã nuôi ong tay áo.  Bác thường than phiền với Hiếu: "Có đứa nào vào vườn bẻ trộm hết ổi của bà ngoại rồi, cháu ơi!"

..

Một hôm Hiếu đến tìm tôi, mặt hầm hầm tức giận:

-  Dì nói với mấy người bạn của dì từ nay đừng phá tôi nữa.  Con gái Huế đi một mình thì ẻo lả như lướt gió lướt mây, vậy mà khi đi ba hoặc bốn người thì như bầy giặc, phá phách vàng trời!

Tôi hỏi:

-  Có chuyện chi rứa?  Đứa mô dám chọc Hiếu?

-  Tức mình quá, có cái xe đạp bị đứt dây thắng mấy ngày nay chưa có tiền sửa, phải chờ đầu tháng lãnh mandat, thành thử đi xe đạp phải thắng bằng chân.  Đi đường sợ tông nhầm người ta muốn chết.  Mỗi lần thấy mấy cô xa xa là đằng này lo bấm chuông leng keng để các cô tránh vô lề đường.  Mọi ngày vẫn thế có sao đâu.  Hôm qua chẳng hiểu sao các cô trở chứng, chờ cho xe mình sắp qua mặt thì dăng ra đi hàng ngang làm Hiếu thắng không kịp nên té nhào chụp ếch.  Sách vở rơi tung tóe, áo quần bê bết bùn đất.  Vậy mà các cô có vẻ thích chí, ôm nhau cười khúc khích nữa chứ!

Tôi xúi dại:

-  Lần sau Hiếu cứ tông xe vô chúng nó cho té lăn chiên đổ đèn cho bỏ ghét.

Hiếu thật thà:

-  Xe mình không có thắng, đi tới đâu cũng là lỗi ở mình.

Tôi lên giọng kẻ cả:

-  Thôi Hiếu yên tâm đi, ngày mai dì bắt tụi nó xin lỗi Hiếu.  Mà đứa nào phá?  Hiếu có nhớ mặt biết tên không?

-  Thì bầy con gái Vỹ Dạ chứ còn ai vào đây: Diệu Tiên, Diệu Uyển, Lê Ẩn, Hỷ Khương.

Tôi không nhịn được cười vì tụi nó là bồ ruột của tôi.  Bỗng dưng tôi nổi hứng muốn về hùa với các bạn để trêu Hiếu.  Tôi so vai rụt cổ làm bộ sợ hãi:

-  Trời ơi, tưởng ai chứ mấy đứa nớ chưởng lực cao siêu lắm.  Dì không dám mô.

Rồi hai dì cháu cùng phá ra cười.  Tiếng cười trong vắt như thủy tinh ngày ấy vẫn còn vang mãi trong tiềm thức tôi, âm vang rộn ràng tưởng chừng như bất tận.

..

*

*  *

Người cháu thứ hai - tên Vĩnh Quý -  gọi tôi bằng cô cũng có nhiều kỷ niệm đáng nhớ.  Ranh giới nhà Quý và nhà tôi là hàng rào bông cẩn.  Hai cô cháu rủ nhau khoét một lỗ hổng dưới hàng cây bằng lỗ chó chui để qua lại cho tiện, khỏi phải đi vòng ngõ trước mất công.

..

Vườn nhà Quý có cây dâu đất trái chua lè, ai nếm cũng rùng mình, vậy mà tôi cũng không tha, ăn non từ thuở trái dâu chưa tượng hột.  Cây dâu này thật đặc biệt vì dưới gốc lúc nào cũng có khoảng vài chục con sâu róm lông xù, hai con mắt thao láo đen ngòm như con ma kẹ.  Tôi phải bẻ que gắp từng con ném xuống vũng sình rồi mới dám leo lên.

Những lần cô cháu cãi lộn, Vĩnh Quý thường nói xấc: "Tại cô ăn dâu nhà tui nhiều quá cho nên chừ giọng cô the thé chua lè giống như trái dâu non."

Tôi với hắn xung khắc nhiều vấn đề, tuy vậy vẫn thường xuyên chơi với nhau.  Có lần tôi đi phố mua hàng may áo Tết bị hắn chê: "Màu áo chi mà xấu hoắc!", hoặc khi tôi đọc những bài thơ mới, hắn kêu: "Lời thơ chi mà vô duyên òm!"  Hắn mê đồ cổ, càng cổ hắn càng quý hóa nâng niu.  Hắn mê hát bộ và thường ngâm nga bài Nam Ai tựa đề "HuyềnTrân Công Chúa", vừa ca vừa lim dim hai mắt:

..

Nước non ngàn dặm ra đi

Mối tình chi

Mượn màu son phấn đền nợ Ô Ly

Đắng cay vì đang độ xuân thì

Số lao đao hay vì duyên nợ gì?

Má hồng da tuyết, cũng liều như

hoa tàn trăng khuyết ...

..

Rồi Quý tự khen: "Hay thật là hay!"  Bài hát cũng dễ hiểu, nhưng vốn sẵn có ý tưởng chống đối trong đầu nên tôi nói khích cho bỏ ghét: "Bài hát nói chi tau không hiểu mô tê chi cả!"

..

Sách truyện của tôi là  Nắng Trong Vườn, Hoàng Hôn Thắm, Phấn Thông Vàng, Bướm Trắng, Hồn Bướm Mơ Tiên.  Sách của Quý là Tây Du Ký, Phi Lạc Sang Tàu, Tiêu Sơn Tráng Sĩ, Tam Quốc Chí, Thủy Hử.  Đầu óc Quý chứa đầy chữ Nho và văn thơ cổ.  Có lần hai cô cháu đến nhà cụ Ưng Bình Thúc Giạ, chui vào vườn định bẻ trộm hoa ngọc lan, nhưng chưa hái được hoa thì đã thấy cụ đứng đó rồi.  Thấy tay cụ cầm một cuốn thơ Đường, Quý bèn tán gẫu rồi xin dịch thử vài câu:

..

Quân tri thiếp hữu phu

Tặng thiếp song minh châu

Cảm quân triền miên ý

Hệ tạ hồng la nhu

..

Quý dịch là:

Chàng hay em có chồng rồi

Thương em chàng tặng một đôi ngọc lành.

Thương chàng không biết bao tình

Em đeo trong áo lót mình màu sen.

..

Ưng Bình Thúc Giạ tiên sinh khen ngợi thằng bé nhỏ tuổi tài cao.  Cụ đặt cho nó bút hiệu Trúc Hiên, tức là cây trúc mọc ở mé hiên nhà.  Chờ cho Vĩnh Quý trèo lên cây ngọc lan, cụ cúi xuống nói nhỏ với tôi rằng: "Bài thơ khi nãy của Ngô Tất Tố dịch chứ không phải của nó."  Sợ tôi cười chọc quê Vĩnh Quý, cụ lắc đầu ra dấu bảo tôi im.

...

Thành thật mà nói, môn Việt văn Vĩnh Quý giỏi hơn tôi nhiều.  Nhờ nó "gà" cho tôi làm bài ở nhà nên những bài giảng văn, bài thuyết trình của tôi xuất sắc hẳn.  Có điều tôi ghét nó dễ sợ vì nó hay canh chừng tôi, cấm tôi cười toe toét ngoài đường hay ngồi chòm hỏm ăn hàng giữa chợ.  Tôi ra đường không đội nón là nó xách nón chạy theo: "Cô ơi, làm ơn đội nón che bớt cái mặt cho có vẻ e lệ thẹn thùng một chút, chứ đi đầu trần để cái mặt chơ hớ ngó thiệt vô duyên."  Có mấy anh học trò lớp lớn muốn ve vãn làm quen với tôi là hắn sứng sộ khiến họ phát ngán phải bỏ đi.

..

Một lần, Thu, bạn tôi, có tập nhạc mới, tôi muốn mượn về nhà chép nhưng Thu nói: "Tập nhạc ni của anh mình, mình phải về hỏi lại đã.  Nếu được, chiều nay mình mang lại."  Chiều hôm ấy Thu không đến mà ông anh của Thu mang tập nhạc đến tận nhà cho tôi mượn.  Tôi giật mình vì ông anh của Thu chính là anh chàng vẫn đứng ở Đập Đá nhìn tôi đi học mỗi ngày.  Tôi hồi hộp cảm động trong lúc anh chàng ngập ngừng lúng túng:

-  Thu nhờ tôi mang tập nhạc đến.

-  Dạ

-  Tôi không ngờ ở Vỹ Dạ nhà nào cũng có hoa phong lan.  Hoa đẹp quá.

-  Dạ

-  Thu nhờ tôi hỏi ... chủ nhật này cô có đi biển Thuận An với nó không?  Bọn chúng tôi định đi chơi biển một ngày.  Nếu có cô cùng đi thì vui biết mấy.  Mong cô nhận lời.

..

Câu chuyện đến đó thì Trúc Hiên Vĩnh Quý lù lù chạy ra: "Cô ơi, bà gọi cô tề."  Tôi đành lí nhí mấy câu cảm ơn rồi xin cáo lui.  Tôi vừa quay lưng đi vào trong thì Vĩnh Quý chạy theo cười hích hích: "Cô ơi, không có ai kêu cô cả.  Cháu giả bộ đó."  Tôi nổi sùng chụp ngay cuốn tự điển ném vào hắn:

-  Mi ác lắm, răng không để tau nói chuyện lâu lâu một chút?

-  Trời ơi!  Thiên thần hiện trên mây có một phút mà cô hiện đến hai phút là quá nhiều rồi.  Còn kêu ca chi  nữa!

Tôi tiếc rẻ:

-  Anh chàng có duyên quá!

-  Duyên chi mà duyên.  Hắn trán ngắn, lưỡng quyền nhỏ, tướng sát thê rõ ràng.  Cháu ngắm cho cô không được rồi đa!

Tôi cay cú gào to:

-  Chắc tau phải dọn nhà đi ở chỗ khác chứ ở gần mi e tau thành gái già ở quá mất thôi!

-  Cô ni lãng xẹt, ăn nói chi tào lao rứa!  Cô còn trẻ lo chi cho thêm phiên hè!  Thôi học đi cô ơi, mùa thi sắp tới rồi đó.  Nếu cô còn giận thì tay cháu đây, muốn ngắt véo mấy cái thì cứ ngắt đi!  À quên, có hai câu thơ cháu mới làm tặng cô đây:

Cô ơi, cô dễ thương nhất đời

Mà cô đa sự, đến thợ trời cũng phải thua.

...

Thấy đứa cháu khuyên nhủ chân thành, tôi cũng cảm động, nguôi cơn giận.

..

Thi đậu phổ thông xong, tôi ghi danh học trường Khải Định, hiệu trưởng là thầy Nguyễn văn Hai.  Lớp đệ Tứ B1 trường Đồng Khánh có tất cả 40 nữ sinh, trong số đó có 37 người đầu óc tỉnh táo, thông minh sáng suốt, ghi danh vào các ban Toán, Lý Hóa, Vạn Vật.  Còn lại ba đứa lãng tử, cười khóc thất thường, chọn ban Văn Chương-Sinh Ngữ, đó là Bùi thị Bích Hà, Nguyễn thị Túy Hồng và tôi.  Bầy con gái còn ríu ra ríu rít bên nhau trong sân trường Khải Định một thời gian ngắn ngủi vài ba năm nữa để rồi sau đó mỗi đứa bay đi một phương trời xa lạ...

..

Dù đến nay với bao nhiêu năm tháng chồng chất lên tuổi đời, dù xa cách Huế hàng ngàn vạn dặm, đối với tôi những kỷ niệm dễ thương của thời thơ ấu ở Huế đã trở thành một ngôi nhà thân yêu mà tâm hồn tôi luôn luôn muốn tìm về...

..

Tác giả: Tôn Nữ Tri Túc

..

Trương Mỹ-Vân (ĐK 67) sưu tầm

....

ĐÊM TÀN BẾN NGỰ
Nhạc: Dương Thiệu Tước
Tiếng hát: Ngọc Hạ

...

..

mưa Huế

..
thơ Diễm-Không-Xưa:
..

..

MƯA HUẾ

..

Phố Huế giờ chừ có đang mưa?
Sợi buồn có phủ cố đô xưa,
Giọt sầu có vương tà áo tím, 
Cửa Thuận có bay chiếc lá thừa ?

..

Mưa chiều xứ Huế đan mộng mơ
Hôn nhẹ nón ai gởi hẹn hò
Nụ cười thẹn thùng ngây thơ nớ
Cho người viễn xứ cả trời thơ

..

"Viễn xứ" những khi cơn mưa dài
Ngập dòng sông nhớ ... nhớ thương ai
Dìu chiếc thuyền mơ về thôn Vỹ
Chở vài giọt tình ướt bờ vai

..

Mưa gợi tiếng hò trên sông Hương
Vẽ cầu Tràng Tiền mấy nhịp vương
Trong mưa Huế nhạt nhoà xa vắng
Mà răng nên thơ, răng dễ thương !

...

Hôm ni trời buồn trời nhỏ mưa

Chút tình cho Huế lại đong đưa

..

DKX

..

..

... 

MỘNG MƠ

 ....

Nồi cơm của Khổng Tử

.

.....

...

CHUYỆN NỒI CƠM CỦA KHỔNG TỬ

.

Một lần Khổng Tử dẫn học trò đi du thuyết từ Lỗ sang Tề. Trong đám học trò đi với Khổng Tử có Nhan Hồi và Tử Lộ là hai học trò yêu của Khổng Tử

Trong thời Đông Chu, chiến tranh liên miên, các nước chư hầu loạn lạc, dân chúng phiêu bạt điêu linh, lầm than đói khổ … Thầy trò Khổng Tử cũng lâm vào cảnh rau cháo cầm hơi và cũng có nhiều ngày phải nhịn đói, nhịn khát. Tuy vậy, không một ai kêu than, thoái chí; tất cả đều quyết tâm theo thầy đến cùng.
May mắn thay, ngày đầu tiên đến đất Tề, có một nhà hào phú từ lâu đã nghe danh Khổng Tử, nên đem biếu thầy trò một ít gạo … Khổng Tử liền phân công Tử Lộ dẫn các môn sinh vào rừng kiếm rau, còn Nhan Hồi thì đảm nhận việc thổi cơm.

Tại sao Khổng Tử lại giao cho Nhan Hồi – một đệ tử đạo cao đức trọng mà Khổng Tử đã đặt nhiều kỳ vọng nhất – phần việc nấu cơm? Bởi lẽ, trong hoàn cảnh đói kém, phân công cho Nhan Hồi việc bếp núc là hợp lý nhất.

.

Sau khi Tử Lộ dẫn các môn sinh vào rừng kiếm rau, Nhan Hồi thổi cơm ở nhà bếp, Khổng Tử nằm đọc sách ở nhà trên, đối diện với nhà bếp, cách một cái sân nhỏ.

Đang đọc sách bỗng nghe một tiếng “cộp” từ nhà bếp vọng lên, Khổng Tử ngừng đọc, liếc mắt nhìn xuống … thấy Nhan Hồi từ từ mở vung, lấy đũa xới cơm cho vào tay và nắm lại từng nắm nhỏ … Xong, Nhan Hồi đậy vung lại, liếc mắt nhìn chung quanh … rồi từ từ đưa cơm lên miệng.

.

Hành động của Nhan Hồi không lọt qua đôi mắt của vị thầy tôn kính. Khổng Tử thở dài … ngửa mặt lên trời mà than rằng: “Chao ôi! Học trò nhất của ta mà lại đi ăn vụng thầy, vụng bạn, đốn mạt như thế này ư? Chao ôi! Bao nhiêu kỳ vọng ta đặt vào nó thế là tan thành mây khói!”

Sau đó, Tử Lộ cùng các môn sinh khác mang rau về … Nhan Hồi lại luộc rau … Khổng Tử vẫn nằm im đau khổ.

.

Một lát sau rau chín. Nhan Hồi và Tử Lộ dọn cơm lên nhà trên; tất cả các môn sinh chắp tay mời Khổng Tử xơi cơm.

Khổng Tử ngồi dậy và nói rằng: “Các con ơi! Chúng ta đi từ đất Lỗ sang Tề đường xa vạn dặm, thầy rất mừng vì trong hoàn cảnh loạn lạc, dãi nắng dầm mưa, đói khổ như thế này mà các con vẫn giữ được tấm lòng trong sạch, các con vẫn yêu thương đùm bọc nhau, các con vẫn một dạ theo thầy, trải qua bao nhiêu chặng đường đói cơm, khát nước …

Hôm nay, ngày đầu tiên đến đất Tề, may mắn làm sao thầy trò ta lại có được bữa cơm. Bữa com đầu tiên trên đất Tề làm thầy chạnh lòng nhớ đến quê hương nước Lỗ. Thầy nhớ đến cha mẹ thầy … cho nên thầy muốn xới một bát cơm để cúng cha mẹ thầy, các con bảo có nên chăng?

Trừ Nhan Hồi đứng im, còn các môn sinh đều chắp tay thưa: “Dạ thưa thầy, nên ạ!”

Khổng Tử lại nói: “Nhưng không biết nồi cơm này có sạch hay không?”

Tất cả học trò không rõ ý Khổng Tử muốn nói gì nên ngơ ngác nhìn nhau. Lúc bấy giờ Nhan Hồi liền chắp tay thưa: “Dạ thưa thầy, nồi cơm này không được sạch.”

Khổng Tử hỏi: “Tại sao?”

Nhan Hồi thưa: “Khi cơm chín con mở vung ra xem thử cơm đã chín đều chưa, chẳng may một cơn gió tràn vào, bồ hóng và bụi trên nhà rơi xuống làm bẩn cả nồi cơm. Con đã nhanh tay đậy vung lại nhưng không kịp. Sau đó con liền xới lớp cơm bẩn ra, định vứt đi … nhưng lại nghĩ: cơm thì ít, anh em lại đông, nếu bỏ lớp cơm bẩn này thì vô hình trung làm mất một phần ăn, anh em hẳn phải ăn ít lại. Vì thế cho nên con đã mạn phép thầy và tất cả anh em, ăn trước phần cơm bẩn ấy, còn phần cơm sạch để dâng thầy và tất cả anh em …

Thưa thầy, như vậy là hôm nay con đã ăn cơm rồi … bây giờ, con xin phép không ăn cơm nữa, con chỉ ăn phần rau. Và … thưa thầy, nồi cơm đã ăn trước thì không nên cúng nữa ạ!

.

Nghe Nhan Hồi nói xong, Khổng Tử ngửa mặt lên trời mà than rằng: “Chao ôi! Thế ra trên đời này có những việc chính mắt mình trông thấy rành rành mà vẫn không hiểu được đúng sự thật! Chao ôi! Suýt tí nữa là Khổng Tử này trở thành kẻ hồ đồ!”

..

(N T sưu tầm)